Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2019
Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2019
Ένα παλιό μήνυμα για το σύγχρονο κόσμο, Ινδιάνος Σιάτλ
Ο εφιάλτης της Περσεφόνης
Εκεί που φύτρωνε φλησκούνι κι άγρια μέντα
κι έβγαζε η γη το πρώτο της κυκλάμινο τώρα χωριάτες παζαρεύουν τα τσιμέντα και τα πουλιά πέφτουν νεκρά στην υψικάμινο.
Εκεί που σμίγανε τα χέρια τους οι μύστες
ευλαβικά πριν μπουν στο τελεστήριο τώρα πετάνε τ’ αποτσίγαρα οι τουρίστες και το καινούργιο παν να δουν διυλιστήριο.
Εκεί που η θάλασσα γινόταν ευλογία
κι ήταν ευχή του κάμπου τα βελάσματα τώρα καμιόνια κουβαλάν στα ναυπηγεία άδεια κορμιά σιδερικά παιδιά κι ελάσματα.
Κοιμήσου Περσεφόνη
στην αγκαλιά της γης στου κόσμου το μπαλκόνι ποτέ μην ξαναβγείς. |
https://www.news247.gr/perivallon/aytochthones-amazonioy-leykos-anthropos-evale-stocho-apoteleiosei.7490201.html
https://www.cnn.gr/news/perivallon/story/156490/h-klimatiki-allagi-einai-edo-oi-eyropaioi-ta-megalytera-thymata-tis
https://www.cnn.gr/news/kosmos/story/190641/amazonios-o-ithagenis-arxigos-raoni-ypopsifios-gia-to-nompel-eirinis
https://www.iefimerida.gr/kosmos/klimatiki-allagi-toynmpergk-den-sygkinise-tramp
https://www.cnn.gr/news/prosopa/story/191785/gkreta-toynmpergk-h-16xroni-poy-kapoioi-exoyn-os-indalma-kai-alloi-xleyazoyn-kai-perifronoyn
Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου 2019
Οδυσσέας Ελύτης, Μικρή αναφορά
Ακούμε τον ποιητή
Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Η καταγωγή των γονιών του όμως ήτανε από την Λέσβο. Τέσσερα χρόνια αργότερα η οικογένειά του εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα.
Όταν τελειώνει το σχολείο γράφεται στην Νομική Σχολή της Αθήνας. Η μεγάλη του όμως αγάπη είναι η ποίηση και θα εγκαταλείψει τις σπουδές του για να ασχοληθεί μόνο με αυτήν. Είναι η εποχή που ανακαλύπτει τον υπερρεαλισμό και τους σύγχρονους Γάλλους ποιητές.
Μια σημαντική ημερομηνία για την εξέλιξη της ποίησης του Ελύτη είναι το 1935 όταν γνωρίζει έναν άλλο ποιητή τον Αντρέα Εμπειρίκο.
Ο Εμπειρίκος γράφει υπερρεαλιστικά ποιήματα και έχει μυηθεί στην ψυχανάλυση. Η φιλία του Εμπειρίκου με τον Ελύτη θα διατηρηθεί μέχρι το τέλος της ζωής του πρώτου. Περνούν πολλές ώρες μιλώντας για την ποίηση, για τα σύγχρονα λογοτεχνικά ρεύματα, γράφουν ποιήματα μαζί.
Το 1935 δημοσιεύονται και τα πρώτα ποιήματα του Ελύτη. Γίνεται αμέσως πολύ αγαπητός στο αναγνωστικό κοινό. Ο ποιητικός του λόγος είναι εντελώς καινούργιος και τα θέματά του, ο ήλιος, η θάλασσα, το Αιγαίο, η νεότητα, κάνουν τους αναγνώστες του να βλέπουν με μια νέα ματιά το ελληνικό τοπίο και την ίδια τη ζωή.
Όταν ξεσπάει ο πόλεμος ο Ελύτης θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή στο Αλβανικό μέτωπο.
Από το 1948 έως το 1952 θα μείνει στην Γαλλία. Θα γνωρίσει γάλλους ποιητές ζωγράφους και διανοούμενους, θα έρθει σε επαφή με τους αισθητικούς προβληματισμούς της εποχής. Γράφει συνέχεια χωρίς να δημοσιεύει τίποτα γιατί δεν τον ικανοποιούν τα έργα του. Όταν φύγει από την Γαλλία σχίζει καθετί που έχει που έχει γράψει, ανάμεσα σε αυτά κάποια προσχέδια του «Άξιον Εστί».
Το έργο θα δημοσιευθεί το 1960 και την ίδια χρονιά άλλη μία ποιητική συλλογή το «Έξη και Μία Τύψεις για τον Ουρανό.»
Κατά την διάρκεια της δικτατορίας απέχει από κάθε δημοσιότητα και αφιερώνεται στα κολάζ.
Το 1979 τιμάται με το βραβείο Νόμπελ. Είναι ο δεύτερος Έλληνας λογοτέχνης που δέχεται αυτή την τιμή.
Ο Οδυσσέας Ελύτης πέθανε στις 18 Μαρτίου του 1996.
Όταν άρχισε να γράφει ο Ελύτης, στην Ελλάδα οι ποιητές ένιωθαν την ανάγκη να ξεφύγουν από τον συνηθισμένο τρόπο γραφής που τους έδινε την εντύπωση πως έγραφαν τα ίδια και τα ίδια πράγματα. Την ίδια εποχή στον υπόλοιπο κόσμο οι ποιητές είχαν δοκιμάσει νέους, επαναστατικούς τρόπους για να γράφουν τα ποιήματά τους. Πριν αρχίσουν να δημοσιεύονται τα ποιήματα του Ελύτη ένας άλλος ποιητής που πήρε και αυτός το Νόμπελ, είχε γράψει ποιήματα που ξάφνιασαν με την τολμηρή γραφή τους: ο Γιώργος Σεφέρης.
Ο Ελύτης γοητεύτηκε από ένα κίνημα που ήταν ελάχιστα γνωστό εκείνη την εποχή στην Ελλάδα, τον υπερρεαλισμό ή τον σουρεαλισμό, όπως θα τον ακούσετε συχνά.
Ο Ελύτης λάτρεψε τον υπερρεαλισμό. Λάτρεψε την ελευθερία που δίνει στον ποιητή να χειριστεί την γλώσσα όπως αυτός θέλει και να αποκαλύψει ένα μυστικό κόσμο που δε βασίζεται στην περιγραφή της πραγματικότητας, αλλά σε ένα εσωτερικό κόσμο που όλοι κλείνουμε μέσα μας. Ακούω συχνά κάποιους που όταν διαβάζουν ένα ποίημα λένε «δεν καταλαβαίνω.» Μα η ποίηση δεν χρησιμοποιεί την γλώσσα για να μας κάνει να καταλάβουμε, αλλά για να αισθανθούμε.
Μια εξ ίσου δημιουργική δραστηριότητά του υπήρξε το κολάζ. Ήταν μία τεχνική που χρησιμοποίησαν πολύ οι υπερρεαλιστές για να φτιάχνουν πίνακες που αποκάλυπταν την ελευθερία της φαντασίας. Κολλούσαν πάνω σε χαρτί κομμάτια από φωτογραφίες, πολύ μικρά αντικείμενα, ακόμα και κουρελάκια από ύφασμα και έκαναν ένα πίνακα.
Ο Ελύτης στα κολάζ του χρησιμοποίησε φωτογραφίες. Στα έργα του έχουμε τοπία και συνθέσεις πολύ συγγενικές με τα θέματα που κυριαρχούν στη ποίησή του. Έτσι χωρίς να είναι ζωγράφος δημιούργησε εικόνες που αναπαράγουν τα «θαύματα» της ποίησής του. Στεριές που αιωρούνται καταλύοντας τους νόμους της βαρύτητας, θάλασσες που ανατρέπουν την φυσική διάταξη του γεωγραφικού χώρου «προς όφελος του ονείρου» μετατοπιζόμενες στον ουράνιο θόλο, προσφέροντας τοπία ίδια με τους στίχους του όταν μιλάει για τα «φύκια του ουρανού» κι ανάμεσα εικόνες αγγέλων, κοριτσιών, αγαλμάτων, μυστικές παρουσίες ανάμεσα στη γη και τον ουρανό.
Βλέπετε λοιπόν πόσο κοντά είναι η ΠΟΙΗΣΗ και το ΟΝΕΙΡΟ, όσο για το ΠΑΙΧΝΙΔΙ, ο ίδιος ο ποιητής δήλωσε πως είναι μια από τις πιο σοβαρές δραστηριότητες του ανθρώπου.
Λίγα λόγια για τη ζωή του
Όταν τελειώνει το σχολείο γράφεται στην Νομική Σχολή της Αθήνας. Η μεγάλη του όμως αγάπη είναι η ποίηση και θα εγκαταλείψει τις σπουδές του για να ασχοληθεί μόνο με αυτήν. Είναι η εποχή που ανακαλύπτει τον υπερρεαλισμό και τους σύγχρονους Γάλλους ποιητές.
Μια σημαντική ημερομηνία για την εξέλιξη της ποίησης του Ελύτη είναι το 1935 όταν γνωρίζει έναν άλλο ποιητή τον Αντρέα Εμπειρίκο.
Ο Εμπειρίκος γράφει υπερρεαλιστικά ποιήματα και έχει μυηθεί στην ψυχανάλυση. Η φιλία του Εμπειρίκου με τον Ελύτη θα διατηρηθεί μέχρι το τέλος της ζωής του πρώτου. Περνούν πολλές ώρες μιλώντας για την ποίηση, για τα σύγχρονα λογοτεχνικά ρεύματα, γράφουν ποιήματα μαζί.
Το 1935 δημοσιεύονται και τα πρώτα ποιήματα του Ελύτη. Γίνεται αμέσως πολύ αγαπητός στο αναγνωστικό κοινό. Ο ποιητικός του λόγος είναι εντελώς καινούργιος και τα θέματά του, ο ήλιος, η θάλασσα, το Αιγαίο, η νεότητα, κάνουν τους αναγνώστες του να βλέπουν με μια νέα ματιά το ελληνικό τοπίο και την ίδια τη ζωή.
Όταν ξεσπάει ο πόλεμος ο Ελύτης θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή στο Αλβανικό μέτωπο.
Από το 1948 έως το 1952 θα μείνει στην Γαλλία. Θα γνωρίσει γάλλους ποιητές ζωγράφους και διανοούμενους, θα έρθει σε επαφή με τους αισθητικούς προβληματισμούς της εποχής. Γράφει συνέχεια χωρίς να δημοσιεύει τίποτα γιατί δεν τον ικανοποιούν τα έργα του. Όταν φύγει από την Γαλλία σχίζει καθετί που έχει που έχει γράψει, ανάμεσα σε αυτά κάποια προσχέδια του «Άξιον Εστί».
Το έργο θα δημοσιευθεί το 1960 και την ίδια χρονιά άλλη μία ποιητική συλλογή το «Έξη και Μία Τύψεις για τον Ουρανό.»
Κατά την διάρκεια της δικτατορίας απέχει από κάθε δημοσιότητα και αφιερώνεται στα κολάζ.
Το 1979 τιμάται με το βραβείο Νόμπελ. Είναι ο δεύτερος Έλληνας λογοτέχνης που δέχεται αυτή την τιμή.
Ο Οδυσσέας Ελύτης πέθανε στις 18 Μαρτίου του 1996.
Λίγα λόγια για το έργο του
Όταν άρχισε να γράφει ο Ελύτης, στην Ελλάδα οι ποιητές ένιωθαν την ανάγκη να ξεφύγουν από τον συνηθισμένο τρόπο γραφής που τους έδινε την εντύπωση πως έγραφαν τα ίδια και τα ίδια πράγματα. Την ίδια εποχή στον υπόλοιπο κόσμο οι ποιητές είχαν δοκιμάσει νέους, επαναστατικούς τρόπους για να γράφουν τα ποιήματά τους. Πριν αρχίσουν να δημοσιεύονται τα ποιήματα του Ελύτη ένας άλλος ποιητής που πήρε και αυτός το Νόμπελ, είχε γράψει ποιήματα που ξάφνιασαν με την τολμηρή γραφή τους: ο Γιώργος Σεφέρης.
Ο Ελύτης γοητεύτηκε από ένα κίνημα που ήταν ελάχιστα γνωστό εκείνη την εποχή στην Ελλάδα, τον υπερρεαλισμό ή τον σουρεαλισμό, όπως θα τον ακούσετε συχνά.
Ο Ελύτης λάτρεψε τον υπερρεαλισμό. Λάτρεψε την ελευθερία που δίνει στον ποιητή να χειριστεί την γλώσσα όπως αυτός θέλει και να αποκαλύψει ένα μυστικό κόσμο που δε βασίζεται στην περιγραφή της πραγματικότητας, αλλά σε ένα εσωτερικό κόσμο που όλοι κλείνουμε μέσα μας. Ακούω συχνά κάποιους που όταν διαβάζουν ένα ποίημα λένε «δεν καταλαβαίνω.» Μα η ποίηση δεν χρησιμοποιεί την γλώσσα για να μας κάνει να καταλάβουμε, αλλά για να αισθανθούμε.
Ας διαβάσουμε ένα στίχο του Ελύτη.
«Κάτω στης μαργαρίτας το αλωνάκι
Στήσαν τρελό χορό τα μελισσόπουλα.»
Εδώ έχουμε μια εικόνα που όλοι μας ξέρουμε. Μέλισσες που στριφογυρίζουν πάνω από ένα λουλούδι. Μια εικόνα κοινή σε όσους έχουν γνωρίσει το μεσογειακό τοπίο. Έχουμε όμως μια σειρά από «μεταφορές» μια λειτουργία πάνω στη γλώσσα που είναι η ουσία της ποίησης. Το κεντρικό μέρος του λουλουδιού που είναι κίτρινο και στρογγυλό ο ποιητής το λέει αλωνάκι κι έτσι «μεταφέρει» την εικόνα του λουλουδιού σε έναν άλλο χώρο, προετοιμάζοντας την επόμενη εικόνα που είναι τα μελισσόπουλα που στήνουν χορό. Και εδώ έχουν γίνει μια σειρά από «αλλοιώσεις». Τα μελισσόπουλα προσωποποιούνται αφού οι άνθρωποι είναι αυτοί που στήνουν χορό . Επιλέγοντας τη λέξη μελισσόπουλα αντί μέλισσες μας θυμίζει το παιδικό τραγούδι «περνά, περνά η μέλισσα, με τα μελισσόπουλα και με τα παιδόπουλα.» Έτσι μια εικόνα που όλοι μας έχουμε δει και που μπορεί να μας είναι αδιάφορη, γίνεται η αποκάλυψη μιας νέας πραγματικότητας, μας δίνει ένα ξάφνιασμα και μια συγκίνηση, μας επιστρέφει στην παιδική αθωότητα και μας κάνει να νιώθουμε πως την βλέπουμε για πρώτη φορά.
Ο Ελύτης έγραψε ποιήματα γεμάτα φως, ήλιο, θάλασσα, χαρά της ζωής, την πρώτη περίοδο της ποίησης του. Δικαιολογημένα τον ονόμασαν «ποιητή του Αιγαίου». Μεσολάβησε όμως η εποχή του Β! Παγκοσμίου Πολέμου και ο Ελληνικός Εμφύλιος. Όπως οι περισσότεροι λογοτέχνες έτσι και ο Ελύτης επηρεάσθηκε από τη φρίκη αυτής της εποχής. Καινούργια θέματα μπήκαν στην ποίησή του: ο θάνατος του αθώου, η αδικία, η δοκιμασία της χώρας του, η ιστορία. Στην μεγάλη του σύνθεση το «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» καταγράφει την μακριά ιστορική πορεία της χώρας μας αλλά και την δύναμη του λόγου του Ποιητή που μπορεί να παλέψει με το Κακό και να ξαναφέρει τη χαμένη ισορροπία.
Έγραψε πάρα πολλά ποιήματα και κατάφερε να αποτυπώσει στο έργο του αυτό που δύσκολα λέγεται με λέξεις και που δεν έχουμε άλλο τρόπο να το εκφράσουμε και να το γνωρίσουμε παρά μόνο μέσα από τον ποιητικό λόγο. Πολλά ποιήματα του μελοποιήθηκαν από μεγάλους μουσικούς, αλλά και ο ίδιος έγραψε έργα με σκοπό να γίνουν τραγούδια όπως τα «Ρω του έρωτα», τον «Ήλιο τον Ηλιάτορα» και άλλα.
«Κάτω στης μαργαρίτας το αλωνάκι
Στήσαν τρελό χορό τα μελισσόπουλα.»
Εδώ έχουμε μια εικόνα που όλοι μας ξέρουμε. Μέλισσες που στριφογυρίζουν πάνω από ένα λουλούδι. Μια εικόνα κοινή σε όσους έχουν γνωρίσει το μεσογειακό τοπίο. Έχουμε όμως μια σειρά από «μεταφορές» μια λειτουργία πάνω στη γλώσσα που είναι η ουσία της ποίησης. Το κεντρικό μέρος του λουλουδιού που είναι κίτρινο και στρογγυλό ο ποιητής το λέει αλωνάκι κι έτσι «μεταφέρει» την εικόνα του λουλουδιού σε έναν άλλο χώρο, προετοιμάζοντας την επόμενη εικόνα που είναι τα μελισσόπουλα που στήνουν χορό. Και εδώ έχουν γίνει μια σειρά από «αλλοιώσεις». Τα μελισσόπουλα προσωποποιούνται αφού οι άνθρωποι είναι αυτοί που στήνουν χορό . Επιλέγοντας τη λέξη μελισσόπουλα αντί μέλισσες μας θυμίζει το παιδικό τραγούδι «περνά, περνά η μέλισσα, με τα μελισσόπουλα και με τα παιδόπουλα.» Έτσι μια εικόνα που όλοι μας έχουμε δει και που μπορεί να μας είναι αδιάφορη, γίνεται η αποκάλυψη μιας νέας πραγματικότητας, μας δίνει ένα ξάφνιασμα και μια συγκίνηση, μας επιστρέφει στην παιδική αθωότητα και μας κάνει να νιώθουμε πως την βλέπουμε για πρώτη φορά.
Ο Ελύτης έγραψε ποιήματα γεμάτα φως, ήλιο, θάλασσα, χαρά της ζωής, την πρώτη περίοδο της ποίησης του. Δικαιολογημένα τον ονόμασαν «ποιητή του Αιγαίου». Μεσολάβησε όμως η εποχή του Β! Παγκοσμίου Πολέμου και ο Ελληνικός Εμφύλιος. Όπως οι περισσότεροι λογοτέχνες έτσι και ο Ελύτης επηρεάσθηκε από τη φρίκη αυτής της εποχής. Καινούργια θέματα μπήκαν στην ποίησή του: ο θάνατος του αθώου, η αδικία, η δοκιμασία της χώρας του, η ιστορία. Στην μεγάλη του σύνθεση το «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» καταγράφει την μακριά ιστορική πορεία της χώρας μας αλλά και την δύναμη του λόγου του Ποιητή που μπορεί να παλέψει με το Κακό και να ξαναφέρει τη χαμένη ισορροπία.
Έγραψε πάρα πολλά ποιήματα και κατάφερε να αποτυπώσει στο έργο του αυτό που δύσκολα λέγεται με λέξεις και που δεν έχουμε άλλο τρόπο να το εκφράσουμε και να το γνωρίσουμε παρά μόνο μέσα από τον ποιητικό λόγο. Πολλά ποιήματα του μελοποιήθηκαν από μεγάλους μουσικούς, αλλά και ο ίδιος έγραψε έργα με σκοπό να γίνουν τραγούδια όπως τα «Ρω του έρωτα», τον «Ήλιο τον Ηλιάτορα» και άλλα.
Μια εξ ίσου δημιουργική δραστηριότητά του υπήρξε το κολάζ. Ήταν μία τεχνική που χρησιμοποίησαν πολύ οι υπερρεαλιστές για να φτιάχνουν πίνακες που αποκάλυπταν την ελευθερία της φαντασίας. Κολλούσαν πάνω σε χαρτί κομμάτια από φωτογραφίες, πολύ μικρά αντικείμενα, ακόμα και κουρελάκια από ύφασμα και έκαναν ένα πίνακα.
Ο Ελύτης στα κολάζ του χρησιμοποίησε φωτογραφίες. Στα έργα του έχουμε τοπία και συνθέσεις πολύ συγγενικές με τα θέματα που κυριαρχούν στη ποίησή του. Έτσι χωρίς να είναι ζωγράφος δημιούργησε εικόνες που αναπαράγουν τα «θαύματα» της ποίησής του. Στεριές που αιωρούνται καταλύοντας τους νόμους της βαρύτητας, θάλασσες που ανατρέπουν την φυσική διάταξη του γεωγραφικού χώρου «προς όφελος του ονείρου» μετατοπιζόμενες στον ουράνιο θόλο, προσφέροντας τοπία ίδια με τους στίχους του όταν μιλάει για τα «φύκια του ουρανού» κι ανάμεσα εικόνες αγγέλων, κοριτσιών, αγαλμάτων, μυστικές παρουσίες ανάμεσα στη γη και τον ουρανό.
Βλέπετε λοιπόν πόσο κοντά είναι η ΠΟΙΗΣΗ και το ΟΝΕΙΡΟ, όσο για το ΠΑΙΧΝΙΔΙ, ο ίδιος ο ποιητής δήλωσε πως είναι μια από τις πιο σοβαρές δραστηριότητες του ανθρώπου.
Ο θρίαμβος
Τρίτη 14 Μαΐου 2019
Σάββατο 30 Μαρτίου 2019
Επιλέγουμε έναν κόσμο χωρίς τσιγάρο
Επιλέγουμε έναν κόσμο χωρίς τσιγάρο from kloukinalia
Εργασίες των μαθητών της Α΄τάξης του 1ου Γυμνασίου Πύργου εναντίον του καπνίσματος.
Εργασίες των μαθητών της Α΄τάξης του 1ου Γυμνασίου Πύργου εναντίον του καπνίσματος.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)